PIERWSZY W POLSCE PORTAL DYREKTORÓW SZKÓŁ
I PRZEDSZKOLI NIEPUBLICZNYCH

NADZÓR PEDAGOGICZNY

04.02.2015Kontrola

DODATKOWO

Najczęstsze błędy popełniane przez placówki w procesie ewaluacji

Prowadzenie ewaluacji wewnętrznej nie jest dla wielu szkół zadaniem łatwym. Biorąc pod uwagę brak lub bardzo niewielkie przygotowanie kadr szkoły z zakresu metodologii badań lub prowadzenia ewaluacji, nie może dziwić fakt, że realizacja ewaluacji napotyka na liczne trudności. Problemy sprawiają zagadnienia odnoszące się do wszystkich etapów procesu badawczego – od obszaru badania poprzez konstrukcję narzędzi po pisanie raportu. 

Największą trudnością jest brak wiedzy metodologicznej nauczycieli uniemożliwiający rzetelne przeprowadzenie ewaluacji wewnętrznej, przy czym do rangi największego problemu urasta brak umiejętności tworzenia narzędzi. Inne problemy metodologiczne to sposób wyboru przedmiotu ewaluacji wewnętrznej i przeprowadzenia badania.

Najczęściej występujące problemy to:

  1. niewłaściwy wybór przedmiotu ewaluacji przejawiający się w powielaniu zagadnień, które są przedmiotem ewaluacji zewnętrznej, oraz określenie zbyt dużego zakresu ewaluacji;
  2. nietrafne formułowanie pytań badawczych (tzw. pytań kluczowych), czyli stawianie pytań, na które bez przeprowadzenia badań znamy odpowiedź, a także takich pytań, na które bardzo trudno znaleźć odpowiedź;
  3. nieumiejętność szczegółowego planowania badań, wyrażająca się brakiem wyraźnego określenia, jakie informacje, od kogo i w jaki sposób należy pozyskać;
  4. trudności związane z konstruowaniem narzędzi (konstruowanie narzędzi jest pokłosiem wyboru metod badawczych), niska jakość przygotowywanych przez nauczycieli narzędzi badawczych;
  5. niedocenianie wpływu zastosowanych narzędzi i sposobu zbierania informacji na wyniki ewaluacji – tworzenie lub korzystanie z narzędzi nieadekwatnych do wybranych metod badawczych;
  6. niewłaściwa analiza zebranych danych rozumiana jako skupianie się tylko na statystycznej (ilościowej) analizie wyników, trudności z wykorzystywaniem informacji pochodzących z różnych źródeł;
  7. trudności w formułowaniu wniosków i rekomendacji do dalszej pracy.

 

Wybór przedmiotu ewaluacji

Przedmiotem dociekań ewaluacyjnych jest często zbyt wiele zagadnień/ wymagań o bardzo szerokim zakresie. Skutkuje to zarówno praktycznymi trudnościami związanymi z realizacją ewaluacji, nadmiernym obciążeniem nauczycieli, jak również trudnościami na etapie wdrażania wniosków w po­staci podejmowania konkretnych działań.

W kontekście wyboru przedmiotu ewaluacji nie sposób nie wspomnieć o nieadekwatnym doborze zagadnień z punktu widzenia użyteczności szkoły lub przedszkola, kierowaniu się raczej zewnętrznymi wytycznymi, a nie rzeczywistym zainteresowaniem czy potrzebami placówki. Nie wszystko, co dzieje się w szkole czy przedszkolu, warto poddawać ewaluacji, ale zawsze znajdą się działania wymagające usprawnienia. Realnym uchybieniem staje się analizowanie działań okazjonalnych, do których już nigdy się nie wróci, a gubienie z pola widzenia autentycznych problemów.

 

Dobór metod i technik do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej

Różne rodzaje ewaluacji wymagają stosowania różnych metod. Zazwyczaj wykorzystywane są one szablonowo, z użyciem standardowych zestawów. Czasem warto zastosować bardziej wyszukany zestaw metod badawczych, co może znacząco wzbogacić badanie. Każde badanie jest inne i należy opracować dla niego odrębną metodologię. Innych metod i technik używa się w zależności od tego, czy chce się wspierać planowanie, badać procesy, czy oceniać efekty podejmowanych działań. Każda metodologia powinna być dostosowana do celu i przedmiotu badania.

Dobór poszczególnych technik nie zawsze wydaje się najbardziej adekwatny. Zdecydowanie najpopularniejszą techniką, stosowaną czasami wręcz „automatycznie”, jest ankieta, czasami niedoceniane wydają się techniki jakościowe (wywiady, rozmowy), które w niektórych przypadkach wydają się lepiej dopasowane do problemu, ich realizacja mogłaby być prostsza i bardziej użyteczna z perspektywy szkoły. Trzeba też przy tym podkreślić, że realizacja wszystkich ewaluacji z wykorzystaniem badań ankietowych, kierowanych często do różnych grup badanych, jest zadaniem wymagającym wiele pracy i czasu. 

Z dalszej części artykułu dowiecie
się Państwo m.in.:
  • Jakie błędy są najczęściej popełniane przy formułowaniu pytań badawczych i konstruowaniu narzędzi? 
Autor:
Maria Pecyna
Aby przejść do dalszęj części artykułu:Zaloguj się lub Uzyskaj dostęp
PRZECZYTAJ TAKŻE
Uzyskaj
dostęp
do
Ponad
250
DOKUMENTÓW DOSTOSOWANYCH
DO SPECYFIKI SZKÓŁ
I PRZEDSZKOLI NIEPUBLICZNYCH
90
ARTYKUŁÓW PORUSZAJĄCYCH
PROBLEMY OŚWIATY NIEPUBLICZNEJ
720
Porad prawnych