DODATKOWO
W zakresie stosunku pracy pracownicy zatrudnieni w placówkach niepublicznych objęci są przede wszystkim przepisami Kodeksu pracy. Dotyczy to zarówno nauczycieli, jak i pracowników zatrudnionych na stanowiskach niepedagogicznych.
Dla ustalenia treści stosunku pracy należy posługiwać się definicją wynikającą z art. 22 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Cechą odróżniającą stosunek pracy od stosunków cywilnoprawnych o wykonywanie usług (umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa agencyjna) jest podporządkowanie jednej strony (pracownika) kierownictwu drugiej strony (pracodawcy). Pracodawca ma prawo wydawania wiążących poleceń pracownikowi, które dotyczą pracy i są zgodne z umową o pracę oraz przepisami prawa, a pracownik jest zobowiązany do tych poleceń się stosować. Zatrudnienie na takich warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Oznacza to, że nawet w sytuacji, gdy strony podpiszą np. umowę zlecenia, ale z jej charakteru wynika to podporządkowanie jednej ze stron, to i tak będzie ona traktowana jako umowa o pracę. Kodeks pracy wyraźnie zabrania tego typu praktyk w art. 22 § 12.
W związku z powyższym nie jest prawnie dopuszczalne zatrudnianie pracowników w ramach umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia, jeżeli z zakresu obowiązków i istoty łączącego strony stosunku prawnego wynika, że jest to stosunek pracy. Należy także zwrócić uwagę, że zawieranie umowy cywilnoprawnej w warunkach, w których zgodnie z art. 22 § 1 powinna być zawarta umowa o pracę, stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1000 do 30 000 zł (art. 281 pkt 1 Kodeksu pracy).
Charakterystyczną cechą umów cywilnoprawnych jest równorzędność podmiotów. W odróżnieniu od umów o pracę, zawarcie umowy cywilnoprawnej nie oznacza podporządkowania jednej strony względem drugiej. Odmiennie jest w stosunku pracy, gdzie pracownik jest stroną podporządkowaną pracodawcy i jego podstawowym obowiązkiem jest stosować się do poleceń przełożonego, które dotyczą pracy i są zgodne z umową o pracę i przepisami prawa (art. 100 § 1 Kodeksu pracy). Przepisy nie zabraniają zawierania umów cywilnoprawnych z pracownikami, ale umowy te muszą wyraźnie wskazywać na ich cywilny, a nie pracowniczy charakter.