Zagadnienie konieczności uwzględnienia w statucie niepublicznej placówki regulacji dotyczących rady pedagogicznej budzi kontrowersje. Łatwiejsze jest natomiast uregulowanie jej kompetencji.

Przepisy art. 40–43 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 2156 z późn. zm.) o istnieniu rady pedagogicznej jako kolegialnego organu szkoły, jej kompetencjach i trybie działania są zmieszczone w rozdziale 3 UoSO zatytułowanym „Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi”. Regulacje te nie obowiązują w niepublicznych jednostkach oświatowych. Przepisy rozdziału 8 UoSO „Szkoły i placówki niepubliczne” nie odsyłają wprost do odpowiedniego stosowania norm o radzie pedagogicznej. Inne uprawnienia rady pedagogicznej są także wymienione w poszczególnych przepisach innych rozdziałów UoSO dotyczących szkół i placówek publicznych oraz w niewielkim zakresie w rozdziale 8a UoSO w regulacjach o pomocy materialnej dla uczniów. Natomiast art. 84 ust. 2 pkt 3 UoSO stanowi, że statut szkoły lub placówki powinien określać organy szkoły lub placówki oraz zakres ich zadań. Ponieważ statut nadaje osoba prowadząca w oparciu o art. 84 ust. 1 UoSO, osoba ta decyduje o tym, jakie organy będą funkcjonowały w dane jednostce oświatowej.

Sytuacja szkół niepublicznych bez uprawnień szkoły publicznej

Działalność rady pedagogicznej w niepublicznej szkole lub placówce jest uzależniona przede wszystkim od woli osoby prowadzącej. W tym zakresie zapisy statutowe nie są ograniczone żadnymi regulacjami prawnymi poza wyjątkami omówionymi poniżej. Osoba prowadząca może więc zdecydować na wzór publicznych jednostek oświatowych, że rada pedagogiczna funkcjonuje, gdy stan zatrudnienia wynosi w danej jednostce oświatowej co najmniej trzech nauczycieli (art. 40 ust. 1 UoSO). Może również dowolnie podwyższyć limit zatrudnienia nauczycieli, od którego jest uzależnione rozpoczęcie działalności rady pedagogicznej. Statut może też w ogóle nie przewidywać funkcjonowania organu, jakim jest rada pedagogiczna, w niepublicznej szkole lub placówce. W takiej sytuacji nauczyciele nie będą mogli kolegialnie wyrażać opinii albo decydować o sprawach dotyczących realizacji statutowych zadań jednostki oświatowej, w której pracują, a dotyczących kształcenia, wychowania i opieki, dopóki takie kompetencje nie zostaną im przyznane na skutek zmiany statutu. Wynikający wprost ze statutu brak rady pedagogicznej również nie będzie traktowany jako uchybienie w działalności szkoły lub placówki badanej przez kuratora oświaty w toku zewnętrznego nadzoru pedagogicznego (art. 33 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 89 ust. 1 UoSO). Szkoła niepubliczna, która nie ma uprawnień szkoły niepublicznej, może działać bez rady pedagogicznej.