Przeprowadzanie remontów w jednostce oświatowej w trakcie roku szkolnego powinno być sytuacją wyjątkową. Należy pamiętać, że dyrektor ma obowiązek zapewnić w czasie prowadzenia prac remontowych bezpieczne i higieniczne warunki zarówno uczniom, jak i personelowi.

Zasady przeprowadzania remontów

Na podstawie § 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2002 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), dyrektor co najmniej raz w roku dokonuje kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły, przedszkola lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określa kierunki ich poprawy. Z ustaleń kontroli sporządza się protokół, który podpisują osoby biorące w niej udział. Kopię protokołu dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu. Dodatkowo art. 214 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) nakazuje dyrektorowi, jako wykonującemu obowiązki pracodawcy, utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nim związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Mając na względzie organizację pracy jednostek oświatowych, wszelkie remonty, konserwacje, prace porządkowe, wymiana wyposażenia oraz właściwe zabezpieczenie przeciwpożarowe powinny zostać przeprowadzone i zakończone w okresie ferii szkolnych lub przerw w pracy, kiedy na terenie placówki nie przebywają uczniowie, a przynajmniej część personelu korzysta z urlopów wypoczynkowych. Jest to najlepszy czas na przeprowadzenie kontroli technicznych i sanitarnych, przegląd obiektów, zabezpieczenie terenu wokół jednostki oświatowej, sprawdzenie stanu zewnętrznego budynków oraz sal lekcyjnych, sal gimnastycznych, obiektów sportowych, pomieszczeń i wyposażenia, a także dróg ewakuacyjnych.

Remont w czasie zajęć

W praktyce jednak często zdarzają się sytuacje, gdy w trakcie roku szkolnego zaistnieją usterki lub wady, które zagrażają bezpieczeństwu uczniów lub personelu szkolnego lub przedszkolnego, a w związku z tym powinny być usuwane na bieżąco, bez oczekiwania na ferie lub przerwę w działalności. Często również okres ferii lub przerwy w pracy okazuje się niewystarczający do zakończenia niektórych remontów lub napraw. W takich sytuacjach do obowiązków dyrektora szkoły lub przedszkola należy pogodzenie konieczności ich przeprowadzenia z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniów i pracowników jednostki oświatowej. Decydując się na remonty lub naprawy dotyczące pomieszczeń szkolnych, korytarzy, klatek schodowych itp., dyrektor musi zdecydować, które można odłożyć na okres ferii lub przerwy, a które muszą zostać natychmiast przeprowadzone, z zastrzeżeniem, że wszelkie prace musi zorganizować w taki sposób, aby nie zakłócały funkcjonowania szkoły lub przedszkola. Oznacza to, że w jak najszerszym zakresie powinny one odbywać się po godzinach zajęć lub w czasie, kiedy jak najmniej dzieci i pracowników znajduje się na terenie jednostki oświatowej, w skrzydle budynku, w którym znajduje się najmniej osób, a w razie potrzeby rozważyć, czy nie jest wskazane skorzystanie z pomieszczeń należących do innych jednostek oświatowych lub instytucji. Dyrektor musi liczyć się z tym, że sanepid może w każdej chwili skontrolować, czy remont lub naprawy nie wpływają w nadmiernie negatywny sposób na komfort uczniów biorących udział w zajęciach oraz nauczycieli i innych pracowników (np. poprzez hałas, zapachy, możliwość styczności z niebezpiecznymi substancjami, narzędziami, rusztowaniami). Inspekcja sanitarna może zarówno przeprowadzić niezbędne badania, jak i poprosić o rozmowę z dyrektorem (lub także nauczycielami, uczniami czy wysłuchać stanowiska rodziców). Czynności te będą miały na celu ustalenie zasadności remontu, jak również prawidłowości zapewnienia bezpieczeństwa uczniom i pracownikom.

Na uczniach i nauczycielach ciąży obowiązek odpracowania odwołanych zajęć. Przywołany przepis stanowi, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach, niezależnie od dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych ustalonych w terminie do dnia 30 września, dyrektor szkoły lub przedszkola, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub przedszkola, a w przypadku szkoły lub przedszkola, w której rada nie została powołana, rady pedagogicznej, rady rodziców i samorządu uczniowskiego, może, za zgodą organu prowadzącego, ustalić inne dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, pod warunkiem zrealizowania zajęć przypadających w te dni w wyznaczone soboty.