DODATKOWO
Organizacja pracy z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie i zagrożonymi niedostosowaniem społecznym w placówkach niepublicznych.
Ostatnia nowelizacja ustawy o systemie oświaty[1] uregulowała kwestie związane z kształceniem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, niedostosowanej społecznie i zagrożonej niedostosowaniem społecznym w sektorze oświaty niepublicznej. O czym należy pamiętać, wprowadzając nowe zapisy w życie?
W myśl art. 85a ustawy przepisy wydane na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy[2], tj. rozporządzenie w sprawie organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym[3], stosuje się do niepublicznych jednostek – przedszkoli niepublicznych, niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek niepublicznych.
Kształcenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym może być prowadzone w formie nauki w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy, jak młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej umysłowo w stopniu głębokim udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych oraz dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
Warunki organizacji kształcenia specjalnego
Przywołane wyżej rozporządzenie określa warunki organizacji kształcenia specjalnego, wprowadzając m.in.:
· obowiązek dodatkowego zatrudniania nauczycieli mających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, specjalistów, asystenta, o którym mowa w art. 7 ust. 1e ustawy – w przypadku klas I–III szkoły podstawowej – lub pomocy nauczyciela w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie mający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone;
· możliwość, za zgodą organu prowadzącego, zmniejszenia liczby dzieci w oddziale integracyjnym przedszkola lub liczby uczniów w oddziale integracyjnym szkoły w stosunku do liczby określonej obecnie w przepisach rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół[4];
· określenie, jakie zajęcia rewalidacyjne w szczególności powinny być uwzględnione w indywidualnych programach edukacyjno-terapeutycznych opracowywanych dla uczniów niewidomych, niesłyszących, z afazją lub autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.
Rozporządzenie weszło w życie 1 września 2015 r., z wyjątkiem przepisów regulujących kwestie związane z obowiązkiem dodatkowego zatrudniania nauczycieli mających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, specjalistów, asystenta lub pomocy nauczyciela w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie mający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone. Te zapisy wejdą w życie 1 stycznia 2016 roku.
Obowiązki placówek niepublicznych
Rozporządzenie nakłada na placówki niepubliczne obowiązek spełnienia warunków związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, w tym:
● realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
● zapewnienia warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, odpowiednich do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychicznych dzieci lub uczniów;
● organizacji zajęć specjalistycznych, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej[5] – zajęć korekcyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym, a także zajęć odpowiednich do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci lub uczniów, w szczególności zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych;
● integracji dzieci i uczniów ze środowiskiem rówieśniczym, w tym z dziećmi lub uczniami pełnosprawnymi;
● przygotowania uczniów do samodzielności w dorosłym życiu;
● dostosowania programu wychowania przedszkolnego i programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka lub ucznia na podstawie opracowanego dla niego indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
[1] Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 357), zwana dalej ustawą.
[2] Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).
[3] Rozporządzenie MEN z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1113), zwane dalej rozporządzeniem, zastąpiło dwa dotychczasowe rozporządzenia: rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 414) oraz rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz ośrodkach (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 392).
[4] Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.).
[5] Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r., poz. 532).